Fatumea, 18 Jullu 2025
Iha loron 18 fulan Jullu tinan 2025, Autoridade Munisípal Covalima hamutuk ho Diretor Serviço Municipál Saúde realiza serimónia Lansamentu Fatuk Dahuluk ba konstrusaun Sentru Saúde Komunitária (SSK) foun iha Postu Administrativu Fatumea, Munisípiu Covalima. Atividade ida ne’e maka marka kumesa ofisiál ba projetu konstrusaun fatin servisu saúde foun iha área Postu Administrativu, Projetu ne’e mai Husi PDIM Servisu Munisipal munisipiu Covalima ho objetivu atu reforsa asesu komunidade ba kuidadu saúde primária no promosaun moris saudável.
Serimónia ne’e hetan partisipasaun husi:
• Administrador Postu Administrativu Fatumea,
• Sekretáriu Munisípal Asuntu Sosiáis no Organizasaun Komunitáriu,
• Sekretáriu Munisípal Administrasaun no Finansas,
• Reprezentante Seguransa Polísia (PNTL),
• Líder komunitáriu sira,
• No komunidade lokál iha Fatumea.
Lansamentu fatuk dahuluk simboliza ezisténsia kompromisu Governu no Autoridade Munisípal atu kontinua responde ba nesesidade komunidade iha área saúde. Projetu ida ne’e bele kontribui hodi hadia fasilidade kuidadu saúde, promove prevensaun moras, no garante servisu saúde ne’ebé apropriadu, inkluzivu no sustentável.
Iha loron 17 fulan Jullu tinan 2025, Secretário Municipal dos Assuntos Sociais e as Organizações halo abertura ba enkontru kona-ba Programa Kuidadu Saúde Primária, ne’ebé realiza iha Munisípiu Covalima. Enkontru ida ne’e hetan partisipasaun husi Xefe SSK, Reprezentante EPS, no Inspetor Eskola husi Postu Administrativu hitu (7) iha Munisípiu Covalima.
Objetivu prinsipal husi enkontru ne’e hanesan:
Hadia kompreensaun komunidade kona-ba importancia edukasaun no saúde, liu-liu programa saúde primária;
Mobiliza estudante sira hodi aproxima-an ba fasilidade saúde iha comunidade;
Implementa kontinuamente programa SN5S inklui kuidadu saúde primária no hadia asesu ba servisu saúde ba labarik sira iha Eskola;
Halo advokasia atu fortifika ligasaun entre komunidade no sistema saúde hodi sustenta implementasaun servisu saúde ne’ebé apropriadu no sustentável.
Haktuir objetivu sira ne’e, Secretário Municipal dos Assuntos Sociais e as Organizações (Sr. Filomeno Cardoso, Lic.Eco., M.M) fó agradecimento ba Ministério Saúde, liu husi parseiru no ekipa Servisu Saúde Munisípiu Covalima, tan ba kontinuidade programa ida ne’e iha komunidade, liu-liu ba labarik no juventude sira ne’ebé eskola iha nível Pré-eskolár no Ensinu Báziku iha Munisípiu Covalima.
Ko’alia kona-ba saúde nu’udar parte importante iha ita moris lor-loron, programa saúde primária fo asesu ba imunizasaun, nutrisaun, prevensaun moras, no kuidadu ba labarik sira. Programa SN5S bele fó kontribuisaun ba moris saudável ba labarik sira iha eskola, no bele aumenta konsientizasaun komunidade kona-ba saúde públika.
Mensajen Secretário Municipal dos Assuntos Sociais e as Organizações
Hau, nu’udar Sekretáriu Asuntu Sosiál no representante Organizasaun Komunitáriu, hakarak hato’o mensajen agradesimentu no motivasaun ba ita hotu, liu-liu ba partisipante sira iha enkontru importante ida ne’e kona-ba Programa Kuidadu Saúde Primária iha Munisípiu Covalima.
Saúde primária nu’udar base fundamentál ba dezenvolvimentu komunidade. Programa ne’e sei ajuda ita atu kompriende liu tan importância edukasaun no asesu ba servisu saúde, mobiliza estudante sira ba fasilidade saúde, promove nutrisaun no imunizasaun ba labarik sira, no reforsa relasaun entre komunidade no sistema saúde hodi fó garantia servisu saúde ne’ebé apropriadu no sustentável.
Ami agradese barak ba Ministério Saúde, no ekipa Servisu Saúde Munisípiu Covalima, tan ba apoio no kolaborasaun atu programa ida ne’e bele kontinua iha komunidade, liu-liu ba labarik no juventude sira ne’ebé hela iha Eskola nível Pré-eskolár no Ensinu Báziku.
Hau fiar katak, ho partisipasaun ativa husi ita hotu, programa ne’e sei iha impaktu boot ba komunidade. Halo liman hamutuk, atu bele garante moris saudável, edukadu no pleno ba gerasaun foun iha Covalima.
Obrigadu barak. Viva Saúde Primária! Viva komunidade Covalima!
Media: Secam-Asoc
Editing by : copyright.Vocal-Point Municipal Covalima
Image’s
Iha loron 16 fulan Jullu 2025, Administrador Postu Administrativu Tilomar, Sr. Venancio Sarmento, L.Ed, hamutuk ho ekipa teknika realiza vizita monitorizasaun ba projetu ne’ebé implementa tuir Programa Nasional Dezenvolvimentu Suku (PNDS) iha Suku Maudemo, ne’ebé mak hela iha fase implementasaun Sirklus 7.
Monitorizasaun ne’e hala’o hodi akompanha progresu servisu konstrusaun sira, avalia koordenasaun entre ekipa PNDS, lideransa lokal no komunidade, no garante katak atividade sira la’o tuir planu no padraun tekniku.
Observasaun husi terenus hatudu katak progresu servisu iha Suku Maudemo la’o ho dinamika di’ak, iha envolvimentu komunidade no lider suku nian, ne’ebé kontribui ba organizasaun no kontinuidade projetu iha nivel lokal. Servisu konstrusaun mak iha fase meiu (50%-70%) ho esperansa atu konklui tuir prazo no padraun ne’ebé define.
APA Tilomar fó valorizasaun ba partisipasaun komunidade, monitorizasaun regular, no koordenasaun entre strukturasaun relevante atu halo implementasaun projetu PNDS sai eficiente, transparente no sustentavel ba komunidade Suku Maudemo.
Introdusaun
Iha loron 15 fulan Julhu tinan 2025, Administrador Postu Administrativu Tilomar, Sr. Venancio Sarmento, L.Ed, ofisiálmente enseira sorumutu ba Formasaun ho tema:
“Hasa’e Kunesimentu Foin-Sae liu husi Formasaun Edukasaun Sivika hodi Garantia Kualidade Rekursu Humanos iha Munisípiu Covalima.”
Formasaun ida ne’e hetan apoiu husi Organizasaun Centru Joventude Komunidade hamutuk ho GASC, no hala’o iha Suku Cassabauc.
Atividade ne’e hetan partisipasaun importante husi Xefe Suku Cassabauc, reprezantante husi Komandante Polísia Postu Tilomar, no komunidade joven feto ho mane husi Aldeia Tabolo, Kawa-Uman no Kolo-Ama.
Objetivu Formasaun:
Hasa’e kapasidade no kunesimentu sivika ba foin-sae, atu kompriende direitu no dever nu’udar cidadáun;
Motiva juventude atu envolvese ho dezenvolvimentu komunitáriu no nasional;
Halo preparasaun ba lideransa foun no kontribui ba kualidade rekursu humanos iha munisípiu Covalima.
Mensajen husi Administrador Postu Tilomar, Sr. Venancio Sarmento, L.Ed:
Hau, nu’udar Administrador Postu Tilomar, fó parabéns no aprese gratidaun ba organizadór sira, liu-liu Centru Joventude Komunidade ho GASC, tan ba organizasaun formasaun ne’e ne’ebé importante tebes ba juventude.
Formasaun sivika fó base solida ba noós juventude atu sai cidadáun responsável, envolvidu ho dezenvolvimentu no konsolidasaun governansa lokál. Hau konvida foin-sae sira atu kontinua buka kapasidade, respeita lei, no kontribui ba komunidade nian ho knaar no vizion pozitivu.
Juventude forte, Nasaun forte.
copyright.Vocal point_Portal Munisipiu Covalima
________________________________________
Introdusaun
Iha kontestu dezenvolvimentu sosietal no fortalesimentu konsiensia sidadania, Autoridade Munisipiál Covalima, liuhosi Secretário Municipal dos Assuntos Sociais e as Organizações fo Autorizasaun ba iha Diresaun Proteção Civil e Gestão de Dezastres Naturais, atu partisipa iha Semináriu Munisípal edukativu ne’ebé fó enfáze ba Juventude, Líder Arte Marsiais no Líder Arte Ritual. Atividade ida ne’e hala’o iha Postu Administrativu Zumalai ho koordenasaun Komisaun Nasional Timor-Leste (CNTL).
Semináriu ne’e iha objetivu principal atu sustenta edukasaun sidadania, loke persepsaun kona-ba direitu no dever sira nian iha relasaun ho hela hamutuk, lei, no dezafiu komunidade nian iha realidá lokal.
________________________________________
Orador sira
Evento ne’e fó espasu ida atu loke hanoin, partilha esperiénsia no motivasaun liuhosi orador nain rua:
• Sr. Silvestre Ferreira, Diretur UNPAZ – Filial Covalima
• Sra. Dady Magno, Prezidente Komisaun Nasional Juventude Timor-Leste (CNJTL)
________________________________________
Mensajen Prinsipal
Mensajen prinsipál husi semináriu mak:
• Edukasaun sidadania la’ós deit responsábilidade eskola, maibé responsabilidade komunál ne’ebé fó preparasaun ba sidadáns atu kompriende no respeita direitu no obrigasaun sira.
• Juventude, hanesan lideransa ohin no futuru, tenke hetan orientasaun diak kona-ba lian lei, toleránsia, no ko-eksisténsia pacífika iha komunidade.
• Arte Marsiais no Arte Ritual bele transforma hosi simples atividad tradisional ba plataforma positivu atu edukadu, motivadu no orienta juventude iha direksaun ba dezenvolvimentu kolektivu.
• Atividade ne’e fó oportunidade tan ba lideransa lokal no juventude atu halo reflexaun kona-ba papel individuál sira nian iha promosaun paz, solidariedade no seguransa komunidade.
Copyright//Portal Municipal_Munisipiu Covalima//
Promove Konsiensia, Reposta no Koordenasaun Efetivu ba Komunidade
Iha loron 10 fulan Jullu tinan 2025, Sekretáriu Munisípál Assuntu Sosiáis hamutuk ho Organizasaun sira, lidera husi Sr. Filomeno Cardoso, Lic.Eco., M.M., asiste no fó intervensaun importante kona-ba Risku Dezastre Naturais no forma atu halo atendementu eficaz ba komunidade sira ne’ebé hetan dezenvolvimentu dezenvolvimentu desastre naturais.
Iha mesma okaziaun, hala’o mós Simulasaun Jestaun Risku Dezastre, ne’ebé envolve ekipa técnica, autoridade relevante no komunidade lokal atu treina no hasae prontidaun ba situasaun emerjénsia. Simulasaun ida ne’e foka ba aspéktu kapasita, koordenasaun no edukasaun komunidade.
Objetivu Simulasaun ne’e mak:
✓ Aumenta kapasidade Jestaun Risku Desastre hodi bele hatene no responde ho efikáz ba situasaun emerjénsia.
✓ Teste planu resposta no sistema alerta, hodi avalia nia efikásia no halo melhoria se presiza.
✓ Eduka komunidade lokal, inklui estudante no ema ho defisiénsia, kona-ba maneira seguru atu halo evakuasaun.
✓ Identifika fraqueza iha sistema komunikasaun, infraestrutura no lideransa lokal.
✓ Promove koordenasaun efetiva entre governu, ONG sira, voluntáriu no autoridade seguransa iha resposta ba dezastre.
Atividade simulasaun ne’e evidencia comprometimentu Autoridade Munisípál Covalima atu prevene, responde no minimiza impaktu hosi dezastre naturais, no loke mós lian partisipativu ba komunidade atu fo kontribuisaun efetiva ba seguransa koletivu.
# Mídia Secam-Asoc
# Copyright//Vocal_Portal Municipal-Munisipiu Covalima
Iha loron 07 to’o 08 fulan Jullu tinan 2025, iha Hotel Joiya Camenasa, Postu Suai, Munisípiu Covalima, realiza formasaun kona ba Abordajen Integradu Jéneru ho Fokus ba Orsamentu Sensível ba Jéneru, ne’ebé fó atensaun espesiál ba prinsipiu igualdade no justisa jéneru iha planeamentu no jestaun públika.
Formasaun ne’e loke ho diskursu abertura husi Reprezentante Prezidente Autoridade Munisípiu Covalima, Sr. Sérgio Moniz da Cunha, Xefe Gabinete PAM. Nia hatudu valorizasaun governu lokal ba kapasita komunitária, liuliu ba profisionál sira ne’ebé envolvidu iha formulasaun no implementasaun politika públika iha nivel munisípal.
Atividade ida ne’e parte husi esforsu kontinuu atu promove governansa inkluzivu no garante katak prosesu ba alokasaun rekursu públiku considera nesesidade no prioridade feto no mane hanesan.
Mensajen Sosiál:
Reprezentasaun Autoridade Munisípiu hateten katak abordagem sensível jéneru iha orsamentu públiku la’ós deit kuestión técnica, maibé hanesan prinsípiu ba justisa sosiál. Orsamentu sensível jéneru bele sai instrumentu forte atu prevene desigualdade, fó voz ba grupu vulnerável sira, no sustenta dezvolvimentu justu iha komunidade.
Munisípiu Covalima kontinua fó prioridade ba igualdade oportunidade ba feto no mane iha lia-asaun governativa, hodi garante katak dezenvolvimentu la halo diskriminasaun, maibé inklui hotu.
copyright//Vocalpoint_Portal Munisipal-Munisipiu Covalima//
Covalima, 8 Fulan Jullu 2025 — Secretário Municipal dos Assuntos
Sociais e as Organizações (Sr. Filomeno Cardoso, Lic.Eco., M.M) hamutuk ho Organizasaun Komunitária hala’o abertura formasaun ba Konseitu Báziku Komisaun Jestaun Risku Desastre Munisípál (KJRDM) iha Munisípiu Covalima, ne’ebé sei kontínua durante loron tolu (3). Formasaun importante ida ne’e orienta ba fortalecimentu kapasidade lokal iha preparasaun, resposta no jestaun dezenvolvimentu dezastre naturais.
Formasaun no Participasaun
Formasaun ne’e involve Orador sira husi Autoridade Proteksaun Sivil Nasionál (APC), no fó oportunidade ba membru KJRDM, Komisaun Jestaun Risku Desastre Suku (KJRDS) husi Postu Administrativu no suku sira, hamutuk ho parseiru dezenvolvimentu, atu aprende kona-ba metodologia no abordagem sientífika ba risku dezastre.
Sekretáriu Assuntu Sosiál fó apelasaun ba partisipante sira atu aproveita oportunidade formasaun ida ne’e hodi aprende no reforsa prontidaun, tanba materiál sira ne’e importante atu bele uza nu’udar guia prátika iha terenú, no fó resposta diak ba komunidade sira ne’ebé frekuentemente hetan impaktu hosi dezastre naturais.
Simulasaun no Intervensaun
Tuir Planu formasaun, sei hala’o mós simulasaun kona-ba atendimento emergénsia, hanesan:
Evakuasaun ba fatin seguru
Atendimentu ba ema ho moras no defisiénsia
Prátika hosi ekipa primeiro sokoru
Simulasaun ida ne’e sei fó visibilidade klaru kona-ba desafiu no solusaun realista atu rezolve problema dezastre iha Suku no Postu balun, ne’ebé diferénsia husi kondisaun lokal iha Munisípiu Covalima.
Agradecimento ba Parseiru
Iha final formasaun, estrutura KJRDM hatudu agradecimento boot ba Parseiru Dezenvolvimentu CARE Internasional iha Timor-Leste, ne’ebé kontinua fó suporta tekniku no operasionál ba programa no iniciativa sira iha Covalima. Koperasaun ida ne’e hatudu di’ak spiritu hamutuk atu hadia sistema proteksaun no seguransa komunidade.
# Media Ofisial SECAM. ASSOC
# copyright//Vocal.point Portal Municipal-Munisipiu Covalima
# Anexa Image’s..>>>
Autoridade Munisípiu Covalima Fo Apoiu ba Centru Formasaun Colegio Canossiana Suai
Covalima, 8 Jullu 2025 — Autoridade Munisípiu Covalima, liu hosi Serviço Municipál Proteção Civil e Gestão de Dessastres Naturais, kontinua fó prioridade ba resposta sosial no solidariedade komunidade nian. Iha loron 8 fulan Jullu tinan 2025, Autoridade Munisípiu halo entrega apoio necessidade bázika ba Centru Formasaun Colegio Canossiana Suai.
Apoiu ne’e inklui Necesidade bázika hanesan: fos, supermi, sardina, sabaun, rinso no pastadente, ne’ebé kontribui atu sustenta kondisaun higiene no nutrisaun ba estudante sira iha referidu centru. Inisiativa ida ne’e parte husi esforsu kontinuu Munisípiu atu responde ba situasaun vulnerável no fó seguransa sosial ba komunidade.
Mensajen Sosiál:
Diretor Serviço Munisípal (Joáo Martins), katak apoio sira ne’e la’os deit hanesan forma ajuda materiál, maibé mós hanesan sinal solidariedade, hanoin kolektivu no sentidu humanidade. Autoridade Munisípiu kontinua fó prioridade ba kuidadu komunidade, liuliu grupu vulnerável sira. Nia apela ba instituisaun, organisasaun no komunidade sira seluk atu hola parte iha movimentu solidariedade nian, hodi hadia moris no dignidade ema hotu.
Inisiativa ne’e nune’e mos reforsa prinsípiu “Laós deit Governu, maibé ita hotu mak responsavel ba solidariedade no sustenta malu iha tempu ne’ebé presiza.”
Copyright//Vocalpoint_Portal Municipal-Munisipiu Covalima
Sekretariu Asuntu Sosial no Organizasaun Komunitariu nu’udar inspektur isar Bandeira Nasional iha Semana dahuluk tinan 2025
Covalima, 7 Fulan Jullu 2025, Autoridade Munisípiu Covalima, realiza isar Bandeira iha semana dahuluk fulan Jullu tinan 2025, ne’ebé dirije husi Sekretáriu Munisipál Asuntu Sosiais no Organizasaun, iha Adminsitrasaun Covalima.
Iha ámbitu serimónia ne’e, Sekretáriu Munisipál Asuntu Sosiais no Organizasaun Komunitariu, apela ba funsionáriu sira hotu, bainhira tama ona iha areadores administrasaun nian, liuliu funsionáriu sira hasoru malu, tantu hasoru Prezidente Autoridade no kargu xefia sira seluk, iha obrigasaun atu respeita ambiente, konversa ho lian ofisiál, labele uza lian materna atu nune’e fasil ba ema hotu bele komprende hodi halo atendementu ba Servisu hotu ne’ebe iha areadores liliu iha Servisu Administrasaun hotu iha Munisipio Covalima.
Iha sorin seluk laos desizaun maibe apela mós ba Diretores Servisu Munisipal tantu Servisu Delegasaun teritorial hotu ne’ebe hala’o kaanr iha Munisípio Covalima katak, oras ne’e dadaun ita to’o ona fulan klaran ba tinan 2025 nian, tamba ne’e husu ita hotu nia Servisu hamutuk kopersaun hodi fo susesu ba programa IX Governo Konstitusional.
Aleinde ne’e, liga ho kazu deskonfia ema oho labarik feto ida iha Munisípiu Ainaru, Sekretáriu Munisipál Asuntu Sosiais no Organizasaun Komunitaria, apela ba maluk feto sira, liuliu Joven feto iha Munisípiu Covalima, bainhira viajen dook presiza kuidadu aan, tenke hetan akompañamentu, tenke tau atensaun másimu, labele viajen mesak, atu nune’e bele hadook an husi buat sira ne’ebé maka ita la espera no lahakarak atu akontese iha viajen ne’ebe ita halao.
Mídia Secam-Asoc, Copyrihgt by Vical Point Portal Municipal – Munisipiu Covalima
© 2025 Autoridade Munisipal Covalima