Loron 15 fulan Dezembru tinan 2025

Husi Diresaun Nasional Saúde Materno Infantil (DNSMI), Departamento Programa Imunizasaun (EPI), hala’o Avaliasaun Nasional Progresu Dezempeñu Programa Imunizasaun rejiaun sul durante loron rua, hahú husi loron Segunda feira, dia 15 Dezembru to’o dia 16 Dezembru tinan 2025 ne’ebé realiza iha salaun Administrasaun Munispíu Covalima. Atividade ida ne’e ho ninia tema “Hadiak Dezempeñu Programa Imunizasaun liu husi Evidénsia no Asaun.” Avaliasaun ida ne’e nia objetivu mak atu avalia progresu, identifika desafiu sira no hametin estratéjia implementasaun programa imunizasaun iha nível nasionál no munisípiu.

Atividade ida ne’e hetan partisipasaun husi Servisu Munisipál Saude Ainaro, Servisu Munisipál Saude Aileu, Servisu Munisipál Saude Manufahi no Servisu Munisipál Saude Covalima hamutuk ho Diretor sira, Xefe Departamentu ida-ida no responsável EPI husi Servisu Munisipál Saude Covalima. Partisipante sira diskute kona-ba rezultadu servisu imunizasaun, uza dadus no evidénsia iha planeamentu, no defini asaun konkreta hodi responde ba obstákulu sira ne’ebé hasoru iha terenu.

Atividade ida ne’e reforsa esforsu Governu liu husi Ministériu Saúde Timor-Leste hamutuk ho parseiru internasionál sira, hanesan Organização Mundial da Saúde (WHO), UNICEF, GAVI no Sua Excia Presidente Autroridade Munisipiu Covalima, atu garante imunizasaun ne’ebé di’ak, seguru no disponivel ba povu Timor-Leste, liuliu ba Inan sira no labarik sira iha nasaun tomak.

Diretora-Jerál Kuidadu Saúde Primária (DG KSP) dra Elizabeth Leto Mau, iha nia liamenon, hatete katak avaliasaun ida ne’e importante teb-tebés tamba bele ajuda Governu hodi haree klaru dezempeñu konkretu Programa imunizasaun iha munisípiu sira. Nia subliña katak desizaun sira tenke bazeia ba evidénsia no dadus ne’ebé loos, atu garante planeamentu no intervensaun sira iha futuru bele responde tuir nesesidade komunidade nian. Programa imunizasaun mak investimentu ida ba moris labarik sira no futuru nasaun. Tanba ne’e ami presiza hametin koordenasaun, responsabilidade no kompromisu husi hotu-hotu, husi nível nasional to’o munisípiu no posto saude iha teritoriu Pais ida ne’e.

Iha biban da ne’e Parseiru Governu Timor Leste UNICEF dtr, Ines Teodoru hato’o breves palavra; senti orgulhu tebes hamutuk hodi partisipa enkontru avaliasaun imunizasaun iha munisipiu Covalima, hamutuk ho dirijente superior no ofisial programa tipu sira husi Munisipiu haat mak hanesan Munisipíu Aileu, Munisipíu Ainaro, Munisipíu Manufahi no Munisipíu  Covalima, uluk nanai hato’o parabens ba Diretora-Jerál Kuidado Saúde Primária (DG KSP) dtr Elizabeth Leto Mau ho ekipa tomak ministériu Saude ne’ebe mak ita bo’ot ninia susesu  no atinjimentu bo’ot sira iha 2025, rejultadu hirak ne’e mak nudar sai testamuña, liga ba ita nia lideransa komprimisiu no orientasaun ba ekipa nasional no Munisipíu sira hodi atinji labarik hotu-hotu no pakote lisensia saude, nutrisaun no servisu saude publika ninia inklui imunizasaun rutina. Papel no responsablidade ba autoridade munisipíu ida-ida, importante tebes hodi forma no alkansa programa implementasaun no monitorizasaun programa saude. Iha biban ida ne’e hakarak hato’o mos parabens ba Presidente Autoridade Munisipíu Covalima, Directur Servisu Munisipal Covalima, pessoal saude sira ne’ebe lokaliza iha Centru Saude komunitaria, Postu saude no dedikadu hotu ne’ebe rekoñese tebes ho ita bo’ot sira ninia komprimisiu dedikasaun bele lori programa imunizasaun rutina to ba labarik  ida-ida iha ninia area kobertura. Kada Munisipíu atinjimentu  imunizasaun rutina ne’e sai nudar marka ida ba ita nia parseiru hahu husi prestasaun servisu no jestaun vasina hodi mantein Sistema korente malirin ida ne’ebe efetivo. Ita nia apoiu atu konjuta sira inklui iha Demand Generation haforsa no fo suporta ba Inan voluntariu saude komunitaria no hadia jestaun de dadus atu ajuda hasae liu tan kapasidade Sistema saude lokal hodi fornese pakote  servisu Saude ne’ebe integradu.

Sua Excia  Presidente Autoridade Munisipiu Covalima Sr. Miguel Armada Cardoso, Lic.Eco senti agradese tebés, tamba ohin loron ne’e avaliasaun ikus liu ba tinan 2025, antes ne’e hala’o ona iha parte Leste, Norte, raiklaran no ikus liu iha partes sul, hatudu katak imi nia unidade, imi nia servisu ne’e kapas, ohin loron koalia kona-ba tema ne’ebé iha mak Avaliasaun Nasional Progresu Dezempeñu, Programa Imunizasaun Rejiaun Sul. Ohin ha’u rona barak katak atinjimentu ba iha misaun ida ne’e la’o di’ak. Ne’e duni husu ba Diretur, Xefe Departamentu, Pesoál Saude hotu iha hanoin ida, vizaun ida, atu nune’e bele prepara a’an ba problema hirak  mak atu mosu iha futuru, mai ita kopera ba asuntu saude ne’e ho didi’ak, meus di’ak mak tenke vijita rutina ba Postu Saude no Centru Saude sira iha postu hodi dezamiña informasaun, ou bele mos dezamiña informasaun liu husi Asembleia Suku, Asembleia Postu administrativu hirak ne’ebé eziste iha ita nia munisipiu Covalima.

 Iha biban ida ne’e mos Sua Excia  Presidente Autoridade Munisipiu Covalima reafirma nia kompromisu atu kontinua sustenta programa nutrisaun no saúde ba komunidade, tamba imunizasaun konsidera hanesan parte esensiál iha garantia saúde labarik sira nian no prevene moras sira ne’ebé bele prevene liu husi vasina.

Durante avaliasaun, kada munisípiu apresenta relatoriu kona-ba progresu no obstákulu sira ne’ebé hasoru iha implementasaun programa imunizasaun. Relatoriu sira ne’e sei sai hanesan baze sólidu ba planeamentu atividade tinan 2026, atu garante servisu imunizasaun ne’ebé efikás no ekuitativu.

Copyright : Media Center Fokal Poin Munisipiu Covalima

© 2025 Autoridade Municipal de Covalima